ไม่ว่าจะเป็นผู้คลั่งไคล้ศาสตร์แห่งตัวเลขหรือไม่ก็ตามเชื่อว่าช่วงที่ผ่านมาคงเคยได้ยินคำว่า “หวยลาว” ผ่านหูผ่านตาอยู่บ่อย ๆ หวยลาวหรือสลากพัฒนามีคำเรียกในภาษาลาวว่าหวยพัดทะนา เป็นสลากที่ดำเนินการโดยรัฐวิสาหกิจ หวยพัดทะนากระทรวงการเงิน แห่งสปป.ลาว สนนราคาต่อหน่วยอยู่ที่ 1,000 กีบ หรือ 4 บาทไทยเท่านั้น ด้วยความที่มีราคาถูกนี้เองหวยลาวจึงแพร่สะพัดอย่างรวดเร็วกลายเป็นที่นิยมไม่จำเพาะแต่ในสปป.ลาว ประเทศข้างเคียงอย่างไทย จีน เวียดนาม พม่าและกัมพูชาต่างก็ให้ความสนใจกันอย่างล้นหลาม
หวยพัดทะนาออกรางวัลผ่านวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศลาวในทุก ๆ วันพุธ เวลา 20.30 น. หวยชนิดนี้มีความวาไรตี้ด้วยการใช้สัตว์เป็นสัญลักษณ์ หลายคนจึงนิยมเรียกว่า “หวยสัตว์” ด้วยเช่นกัน ดังนั้นเมื่อพูดถึงหวยพัดทะนา สลากพัฒนา หวยลาว หรือหวยสัตว์ ก็หมายถึงสลากชนิดเดียวกันนั่นเอง หวยลาวมีการออกรางวัลไม่ซับซ้อนจะเป็นเลขชุดสี่ตัวซึ่งเลขชุดเดียวกันนี้ยังลุ้นได้ถึงสามรางวัลด้วยกันเช่น สมมติว่าเลขที่ถูกรางวัลคือ 1234 การเสี่ยงโชคก็จะแบ่งออกเป็น
รางวัลเลข 4 ตัวหากถูก 1234 ตรง ๆ จะได้รับรางวัลถึง 6,000 เท่า เมื่อซื้อ 1 หน่วย 1,000 กีบก็เท่ากับ 1,000×6,000 = 6,000,000 กีบ นั่นเอง
รางวัลเลข 3 ตัว หากถูกสามตัวท้าย 234 ตรง ๆ จะได้รับรางวัล 500 เท่าซึ่งก็คือถ้าซื้อหนึ่งหน่วย 1,000 กีบก็จะได้รับเงินเป็นจำนวน 1,000×500 = 500,000 กีบ
รางวัลสุดท้ายคือเลข 2 ตัว หากถูกสองตัวท้าย 34 จะได้รับรางวัล 60 เท่า และถ้าซื้อหนึ่งหน่วยเช่นเดียวกันก็จะเป็น 1,000×60 = 60,000 กีบ
ปฏิเสธไม่ได้ว่าในตอนนี้เมืองไทยเองก็มีตัวแทนรับแทงหวยลาวอยู่ทั่วทุกหัวระแหง มีทั้งแท้และเทียม แบบเทียมที่ว่าราคา วิธีการเล่นและรางวัลตอบแทนจะไม่เหมือนกับการซื้อหวยลาวแบบถูกกฏหมาย เจ้ามือในเมืองไทยเพียงแค่นำเลขที่ออกรางวัลมาซื้อขายกันแบบหวยใต้ดินและจะเล่นได้เพียงเลขสามตัวกับสองตัวท้ายเท่านั้น ด้วยความที่หวยลาวมีการออกรางวัลถี่แบบอาทิตย์ชนอาทิตย์การซื้อขายจึงคึกคัก มีเงินหมุนเวียนแต่ละงวดหลายสิบล้านบาท และสิ่งที่ตามมาก็คือมูลค่าความเสียหายที่หนักหนาด้วยเช่นกันเพราะเจ้ามือบางรายเชื่อถือไม่ได้ มีการฉ้อโกงผู้เล่นในหลายพื้นที่จนเกิดเป็นปัญหาสังคม กลายเป็นความเสี่ยงสองเด้งของผู้เล่นเพราะนอกจากมีโอกาสสูงที่จะไม่ถูกหวยแล้วยังมีความเป็นไปได้ที่อาจถูกแต่ไม่ได้รางวัลด้วย ทางภาครัฐเองไม่ได้นิ่งนอนใจพยายามหาสารพัดวิธีมาป้องกันแต่ก็ค่อนข้างลำบากเพราะหลาย ๆ ปัจจัยไม่เอื้ออำนวย
เมื่อการปราบปรามเป็นไปได้ยาก ไม่นานมานี้จึงมีการคิดหาทางออกด้วยการสนับสนุนให้มีหวย 12 นักษัตรมาเบนความสนใจประชาชน แต่นักวิชาการก็ทักท้วงว่านี่อาจไม่ใช่ทางออกของปัญหาและเสี่ยงจะเป็นการซ้ำเติม มอมเมาประชาชนหนักกว่าเดิมถ้าหากประชาชนไม่ละวางการเสี่ยงโชครูปแบบใด ๆ เลยทั้งสลากกินแบ่งรัฐบาล หวยใต้ดิน หวยลาว และหวย 12 นักษัตร ไอเดียนี้จึงถูกปัดตกให้กลับไปทบทวนถึงผลกระทบเสียใหม่ จนถึงตอนนี้จึงยังไม่มีมาตรการที่ได้ผลออกป้องกันความเสียหายจากเจ้ามือหวยเถื่อน ดังนั้นประชาชนจึงต้องใช้วิจารณญาณกันเอาเองว่าจะยอมรับความเสี่ยงถึงสองชั้นนี้ดีหรือไม่?